Άγχος – Ιδεοψυχαναγκασμός

Συμπτώματα

Το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5) περιγράφει συγκεκριμένα κριτήρια για τη διάγνωση γενικευμένης αγχώδους διαταραχής (ΓΑΔ).

Κριτήρια για τη διάγνωση της ΓΑΔ

• Η παρουσία υπερβολικού άγχους και ανησυχίας για μια ποικιλία θεμάτων, γεγονότων ή δραστηριοτήτων. Η ανησυχία εμφανίζεται συχνότερα απ΄ότι απουσιάζει γιατουλάχιστον 6 μήνες και είναι σαφώς υπερβολική.
• Η ανησυχία αντιμετωπίζεται ως κάτι πολύ δύσκολο να ελεγχθεί. Η ανησυχία τόσο των ενηλίκων όσο και των παιδιών μπορεί εύκολα να μετατοπιστεί από το ένα θέμα στο άλλο.
• Το άγχος και η ανησυχία συνοδεύονται από τουλάχιστον τρία από τα ακόλουθα φυσικά ή γνωστικά συμπτώματα (στα παιδιά, μόνο ένα σύμπτωμα είναι απαραίτητο για τη διάγνωση ΓΑΔ:
• Νευρικότητα ή ανησυχία
• Κόπωση: πιο κουρασμένος από το συνηθισμένο
• Μειωμένη συγκέντρωση ή μία αίσθηση ότι το μυαλό δεν λειτουργεί
• Ευερεθιστότητα (που μπορεί να γίνεται αντιληπτή ή και όχι από τρίτους)
• Αύξηση μυϊκών πόνων ή πόνου γενικότερα
• Δυσκολία στον ύπνο (λόγω αϋπνίας ή ξενυχτιού, ανησυχίας τη νύχτα ή μη ικανοποιητικού ύπνου)

Η υπερβολική ανησυχία σημαίνει ανησυχία ακόμη και όταν δεν υπάρχει συγκεκριμένη απειλή ή ανησυχία δυσανάλογη προς το μέγεθος του πραγματικού κινδύου. Κάποιος που υποφέρει από ΓΑΔ περνάει τις περισσότερες ώρες της ημέρας του ανησυχώντας για κάτι.

Η ανησυχία μπορεί να συνοδεύεται από επιδίωξη επιβεβαίωσης από τους άλλους. Στους ενήλικες, η ανησυχία μπορεί να αφορά τις ευθύνες ή την απόδοσή τους στην εργασία τους, την υγεία τους ή την υγεία των μελών της οικογενείας τους, τα οικονομικά τους θέματα και άλλες καθημερινές και συνηθισμένες καταστάσεις. Στα παιδιά, η ανησυχία είναι πιθανότερο να αφορά τις ικανότητές τους ή την ποιότητα των επιδόσεών τους (για παράδειγμα, στο σχολείο).

Πολλά άτομα με ΓΑΔ εμφανίζουν επίσης συμπτώματα όπως εφίδρωση, ναυτία ή διάρροια.

• Το άγχος, η ανησυχία ή τα συναφή συμπτώματα καθιστούν δύσκολη την πραγματοποίηση καθημερινών δραστηριοτήτων και ευθυνών. Μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στις σχέσεις, στην εργασία ή σε άλλους σημαντικούς τομείς.
• Αυτά τα συμπτώματα δεν σχετίζονται με άλλες ιατρικές παθήσεις και δεν οφείλονται στην επίδραση ουσιών, όπως φάρμακα που χορηγούνται με ιατρική συνταγή, αλκοόλ ή ψυχοληπτικά φάρμακα.

Πηγή: DSM-5

Άλλα φυσιολογικά συμπτώματα άγχους μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Νευρολογικά, όπως πονοκέφαλος, παραισθησίες, συσπάσεις, ίλιγγος ή λιποθυμίες.
• Πεπτικά, όπως κοιλιακό άλγος, ναυτία, διάρροια, δυσπεψία, ξηροστομία ή δυσκολίοα στην κατάποση.
• Αναπνευστικά, όπως δύσπνοια ή αναστεναγμοί.
• Καρδιακά, χτυποκάρδι, ταχυκαρδία ή πόνος στο στήθος.
• Μυϊκά, όπως κόπωση, τρόμος ή τετανία.
• Δερματικά, όπως εφίδρωση ή φαγούρα.
• Ουρογεννητικά, όπως συχνή ή επείγουσα ανάγκη ούρησης, δυσπαρεονία ή ανικανότητα, σύνδρομο χρόνιου πυελικού πόνου. Οι στρεσογόνες ορμόνες που απελευθερώνονται σε κατάσταση άγχους έχουν αντίκτυπο στη λειτουργία του εντέρου και μπορούν να προκαλέσουν σωματικά συμπτώματα που μπορεί να συμβάλλουν ή να επιδεινώσουν το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου.

Πηγή: Wikipedia

Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή

Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή

Το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM) δημοσιεύεται από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία και παρέχει στους κλινικούς ιατρούς επίσημους ορισμούς και κριτήρια για τη διάγνωση ψυχικών διαταραχών.

Τι είναι η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή;

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ) είναι μια διαταραχή άγχους που οι άνθρωποι έχουν επαναλαμβανόμενες, ανεπιθύμητες σκέψεις, ιδέες ή αισθήσεις (εμμονές) που τους κάνουν να θέλουν να κάνουν κάτι επανειλημμένα (καταναγκασμοί). Οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, όπως το πλύσιμο των χεριών, τον έλεγχο των πραγμάτων ή τον καθαρισμό, μπορούν να παρεμποδίσουν σημαντικά τις καθημερινές δραστηριότητες και τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις ενός ατόμου.

Πολλοί άνθρωποι έχουν επικεντρωμένες σκέψεις ή επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές. Αλλά αυτά δεν διαταράσσουν την καθημερινή ζωή και μπορεί να προσφέρουν μία οργάνωση ή να διευκολύνουν διάφορες εργασίες. Για τα άτομα με ΙΨΔ, οι σκέψεις είναι επίμονες. Οι ανεπιθύμητες ρουτίνες και συμπεριφορές είναι δύσκαμπτες και αν δεν γίνουν προκαλείται μεγάλη δυσφορία. Πολλά άτομα με ΙΨΔ γνωρίζουν ή υποψιάζονται πως οι εμμονές τους δεν είναι πραγματικές. άλλοι μπορεί να σκέφτονται ότι θα μπορούσαν να είναι αληθινές (χαμηλή επίγνωση). Ακόμα κι αν γνωρίζουν ότι οι εμμονές τους δεν είναι αληθινές, οι άνθρωποι με ΙΨΔ δυσκολεύονται να μην εστιάζουν στις εμμονές ή να σταματούν τις ψυχαναγκαστικές ενέργειες.

Η διάγνωση του ΙΨΔ απαιτεί την ύπαρξη εμμονής ή/και καταναγκασμών που είναι χρονοβόροι (περισσότερο από μία ώρα την ημέρα), προκαλούν μεγάλη αγωνία και βλάπτουν την εργασία, την κοινωνική ή όποια άλλη σημαντική λειτουργία.

Εμμονές

Οι εμμονές είναι επαναλαμβανόμενες και επίμονες σκέψεις, παρορμήσεις ή εικόνες που προκαλούν θλιβερά συναισθήματα όπως άγχος ή αηδία. Πολλοί άνθρωποι με ΙΨΔ αναγνωρίζουν ότι οι σκέψεις, οι παρορμήσεις ή οι εικόνες είναι προϊόντα του μυαλού τους και είναι υπερβολικές ή παράλογες. Ωστόσο, αυτές οι ενοχλητικές σκέψεις δεν μπορούν να διευθετηθούν με λογική ή συλλογισμό. Οι περισσότεροι άνθρωποι με ΙΨΔ προσπαθούν να αγνοήσουν ή να καταστείλουν τέτοιες εμμονές ή να τις αντισταθμίσουν με κάποια άλλη σκέψη ή δραστηριότητα. Οι τυπικές εμμονές περιλαμβάνουν υπερβολικές ανησυχίες σχετικά με τη μόλυνση ή τη βλάβη, την ανάγκη για συμμετρία ή ακρίβεια ή απαγορευμένες σεξουαλικές και θρησκευτικές σκέψεις.

Καταναγκασμοί

Οι καταναγκασμοί είναι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ή ψυχικές πράξεις τις οποίες οδηγείται να εκτελέσει ένα άτομο ως απάντηση σε μια εμμονή. Οι συμπεριφορές αυτές αποσκοπούν στην πρόληψη ή τη μείωση της αγωνίας ή μιας φοβούμενης κατάστασης. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, μια συνεχής επανάληψη των τελετουργιών μπορεί να γεμίσει την ημέρα, κάνοντας την εκτέλεση μίας κανονικής ρουτίνας αδύνατη. Παρ’ όλη την αγωνία που βιώνει κάποιος με τους καταναγκασμούς κατά βάθος υπάρχει η αναγνώριση ότι είναι παράλογοι. Αν και ο καταναγκασμός μπορεί να φέρει κάποια ανακούφιση από την ανησυχία, η εμμονή επιστρέφει και ο κύκλος επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά.

Μερικά παραδείγματα καταναγκασμών:

• Καθαρισμός για να μειωθεί ο φόβος ότι τα μικρόβια, οι βρωμιές ή οι χημικές ουσίες θα «μολύνουν». Ορισμένοι άνθρωποι ξοδεύουν πολύ χρόνο για να πλένονται και να καθαρίζουν το χώρο τους.
• Επανάληψη για να φύγει το άγχος. Μερικοί άνθρωποι εκφωνούν ένα όνομα ή φράση ή επαναλαμβάνουν μια συμπεριφορά αρκετές φορές. Ξέρουν ότι αυτές οι επαναλήψεις δεν θα τους προστατεύσουν πραγματικά από τραυματισμό, αλλά ο φόβος ότι θα πάθουν κακό θα εμφανιστεί εάν αυτές οι επαναλήψεις δεν γίνουν.
• Έλεγχος για να μειωθεί ο φόβος ότι θα πάθει ο ίδιος ή κάποιος άλλος κακό εάν για παράδειγμα έχει μείνει ξεκλείδωτη η πόρτα ή δεν έχει σβήσει το μάτι της κουζίνας. Κάποιοι άνθρωποι αναπτύσσουν τελετουργικά ελέγχου. Κάποιοι ξαναγυρνάνε και ελέγχουν διαδρομές από τις οποίες έχουν περάσει οδηγώντας για να βεβαιωθούν ότι δεν έχουν χτυπήσει κάποιον.
• Τακτοποίηση και συγύρισμα για να μειωθεί η δυσφορία. Μερικοί άνθρωποι θέλουν να βάζουν αντικείμενα όπως βιβλία, σε συγκεκριμένη θέση ή σειρά ή τακτοποιούν αντικείμενα του σπιτιού με συγκεκριμένο τρόπο ή με συμμετρική διάταξη.
• Νοητικοί καταναγκασμοί ως αντίδραση σε ενοχλητικές ιδεοληπτικές σκέψεις. Μερικοί άνθρωποι προσεύχονται σιωπηλά ή λένε φράσεις για να μειώσουν το άγχος ή να αποτρέψουν ένα φοβερό μελλοντικό γεγονός.

Πηγή: American Psychiatric Association