Διαχείριση πένθους
Τι είναι το Πένθος;
Το πένθος είναι ο οξύς πόνος που συνοδεύει την απώλεια. Είναι βαθύς, γιατί αντικατοπτρίζει τι αγαπάμε, και μπορεί να μοιάζει ολοκληρωτικός. Το πένθος μπορεί να εμφανισθεί μετά την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, αλλά δεν περιορίζεται στην απώλεια ανθρώπων. Μπορεί να προκληθεί από την απώλεια ενός αγαπημένου κατοικίδιου, την απώλεια εργασίας ή άλλου σημαντικού ρόλου στη ζωή ή την απώλεια ενός σπιτιού ή άλλων περιουσιακών στοιχείων με σημαντική συναισθηματική αξία. Και συμβαίνει συχνά μετά από ένα διαζύγιο.
Το πένθος είναι περίπλοκο. Δεν υπακούει σε κάποιο μοτίβο και δεν έχει καθορισμένη ημερομηνία λήξης. Είναι ένας σημαντικός τομέας συνεχούς έρευνας. Ενώ ορισμένοι εμπειρογνώμονες έχουν προτείνει ότι υπάρχουν σαφή στάδια πένθους – άρνηση, θυμός, διαπραγμάτευση, κατάθλιψη, αποδοχή – πολλοί άλλοι απορρίπτουν αυτή τη δομή και τονίζουν ότι το πένθος είναι ένα εξαιρετικά εξατομικευμένο συναίσθημα και δεν θρηνούν όλοι με τον ίδιο τρόπο.
Το πένθος ενίοτε συνδυάζεται με συναισθήματα ενοχής και σύγχυσης για μια απώλεια, ειδικά αν η σχέση ήταν δύσκολη. Μερικά άτομα αντιμετωπίζουν παρατεταμένο πένθος, που μπορεί να διαρκέσει μήνες ή χρόνια. Χωρίς βοήθεια και υποστήριξη, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε άλυτο πένθος με απομόνωση και χρόνια μοναξιά.
Πολλά από τα συμπτώματα του πένθους αλληλεπικαλύπτονται με αυτά της κατάθλιψης. Υπάρχει θλίψη, και συχνά η απώλεια της ικανότητας για ευχαρίστηση, αϋπνία και απώλεια ενδιαφέροντος για φαγητό ή φροντίδα του εαυτού. Αλλά τα συμπτώματα της θλίψης τείνουν να μειώνονται με την πάροδο του χρόνου, αν και μπορούν προσωρινά να επανενεργοποιηθούν από σημαντικές επετείους ή από σκέψεις ή υπενθυμίσεις της απώλειας. Αντίθετα από την κατάθλιψη, όμως, το πένθος δεν επηρεάζει συνήθως την αίσθηση της αυτοεκτίμησης.
Πηγή: Psychology Today
CBT για το πένθος.
Ο στόχος της Γνωσιακής – Συμπεριφορικής Θεραπείας είναι να βοηθήσει τον πάσχοντα να συμβιβαστεί με τον θάνατο του αγαπημένου του προσώπου, που σημαίνει ότι μπορεί να θρηνεί, ενώ παράλληλα καθοδηγείται και υποστηρίζεται για να οικοδομήσει μια νέα ζωή για τον εαυτό του. Τα περισσότερα άτομα που ζητούν βοήθεια πρέπει:
Να είναι σε θέση να πουν την ιστορία τους ξανά και ξανά. Να εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους επανειλημμένα. Να προσπαθήσουν να κατανοήσουν τι έχει συμβεί. Να δημιουργούν μία νέα ζωή για τον εαυτό τους χωρίς τον αποθανόντα.
Πολλές από τις στρατηγικές CBT που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των αγχωδών διαταραχών και της κατάθλιψης, όπως η κλιμακούμενη έκθεση σε δυσάρεστες καταστάσεις, η αύξηση των ευχάριστων συμβάντων και η πρόκληση ακούσιων δύσκολων σκέψεων, μπορούν να τροποποιηθούν για την υποστήριξη τεθλιμμένων ατόμων (Kavanagh, 1990). Οι στρατηγικές που εστιάζουν στην αύξηση του ελέγχου και της ευημερίας μπορούν να διευκολύνουν τη διαδικασία της προσαρμογής.
Το CBT είναι ένα αποτελεσματικό μοντέλο για να δουλέψει κανείς με άτομα που πενθούν, διότι παρέχει ένα πλαίσιο για να κατανοήσουν την εμπειρία τους, να εντοπίσουν τα εμπόδια που μπορεί να αντιμετωπίσουν και να αναπτύξουν στρατηγικές για να αυξηθεί η αίσθηση του ελέγχου. Μπορεί εύκολα να τροποποιηθεί για βραχυπρόθεσμη ή μακροχρόνια θεραπεία και επίσης έχει μεγάλες δυνατότητες σε ομαδική εργασία.
Πηγή : Sue Morris, Australian Psychological Society.