Η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες είναι ένα είδος αγχώδους διαταραχής, η οποία διεγνώσθη για πρώτη φορά σε βετεράνους πολέμου. Σήμερα συναντάται στο 4% περίπου του ενήλικου πληθυσμού από το οποίο οι περισσότερες είναι γυναίκες. Πρόκειται για μια κατάσταση που βιώνει το άτομο μετά από ένα στρεσογόνο γεγονός που έζησε το ίδιο ή υπήρξε μάρτυρας (π.χ. ένα τροχαίο ατύχημα) ή μια παρατεταμένη τραυματική εμπειρία (π.χ. σωματική ή ψυχολογική κακοποίηση) και συνδυάζεται με έκπτωση στη λειτουργικότητα του ατόμου ή δυσκολία προσαρμογής στην καθημερινότητα.
Πως προκαλείται; Όταν το άτομο βιώσει μια έντονα στρεσογόνο κατάσταση ή μια επαναλαμβανόμενη τραυματική εμπειρία, ο οργανισμός ενεργοποιεί ένα σύνολο χημικών αντιδράσεων προκειμένου να καταφέρει να επιβιώσει από την απειλητική κατάσταση. Οι ορμόνες που παράγει το σώμα μας, σε συνδυασμό με την ένταση του γεγονότος, την προσωπικότητά μας και το ιστορικό μας σε προϋπάρχουσες ψυχικές νόσους, είναι πιθανό να οδηγήσουν στην εμφάνιση της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες.
Ποια συμπτώματα παρατηρούνται στα άτομα που πάσχουν από Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες; Η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες φέρνει συχνά στο άτομο την αναβίωση του τραύματος και μπορεί να σχετίζεται με απωθήσεις (αποφυγές), ενώ προκαλεί αυξημένη διέγερση και επηρεάζει αρνητικά τη διάθεση, μέσα σε ένα διάστημα συνήθως 3 μηνών από την τραυματική εμπειρία. Τα συμπτώματα που παρατηρούνται συχνά είναι τα εξής:
- Αναβίωση του τραύματος μέσα από πολύ ζωντανές αναμνήσεις ή όνειρα.
- Συνεχής αίσθηση εγρήγορσης ή κατάσταση επιφυλακής, δηλαδή το άτομο φέρεται σαν να είναι ακόμα υπαρκτός ο κίνδυνος.
- Αποφυγή καταστάσεων που θυμίζουν το τραυματικό γεγονός (αποφυγή δρόμων, γεγονότων, ανθρώπων, συναισθημάτων).
- Δυσκολίες στην έλευση του ύπνου ή διακεκομμένος ύπνος λόγω ονείρων, έντονου άγχους ή σωματικών αντιδράσεων, όπως η εφίδρωση.
- Δυσκολία συγκέντρωσης, κακή διάθεση, νευρικότητα.
- Συναισθήματα άγχους, φόβου, θυμού, ενοχής ή συναισθηματικό μούδιασμα.
Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι όλες αυτές οι εκδηλώσεις στρες είναι φυσιολογικές αντιδράσεις σε ένα μη φυσιολογικό γεγονός και για τον λόγο αυτό, χρειάζεται να δώσουμε χρόνο στον εαυτό μας ώστε να αποδεχτεί το τραύμα και να προσαρμοστεί σε μια νέα πραγματικότητα, η οποία θα περιέχει πλέον, μεταξύ άλλων, και μια τραυματική παρελθούσα εμπειρία. Οι πιο πρόσφατες έρευνες, δίνουν στο Μετατραυματικό Στρες μια νέα, θετική διάσταση, η οποία αφορά στην ανακάλυψη ενός νέου εαυτού. Πρόκειται για τον εαυτό που επιβίωσε μιας τραυματικής εμπειρίας και διαμορφώνεται με νέες δυνατότητες, μεγαλύτερη ψυχική ανθεκτικότητα και νέα προοπτική για τη ζωή.
Η άμεση διάγνωση και η συστηματική ψυχοθεραπεία μπορούν να έχουν ευεργετικά οφέλη στη ζωή του ατόμου που πάσχει από Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες. Με τη σταδιακή ελάττωση των ανεπιθύμητων σκέψεων, το άτομο δυναμώνει ψυχικά και αποκτά και πάλι την αίσθηση ελέγχου στη ζωή του.
