Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα όπως όλα τα υπόλοιπα το οποίο συνοδεύεται από συναισθηματικές και βιολογικές αλλαγές. Είναι μία συναισθηματική κατάσταση με διαβαθμίσεις στην ένταση του από μία απλή ενόχληση μέχρι την οργή. Συνήθως εκφράζει τη δυσαρέσκεια μας και είναι η αντίδραση του οργανισμού όταν δέχεται μία απειλή ή όταν ερμηνεύει ένα ερέθισμα ως απειλητικό. Αντιδρούμε έτσι όταν οι στόχοι μας και οι επιθυμίες μας δεν πραγματοποιούνται ή νιώθουμε ότι δεν ακούγονται.
Ο θυμός μπορεί να προκαλείται τόσο από εσωτερικούς όσο και από εξωτερικούς παράγοντες ωστόσο πολύ συχνά δεν είμαστε σίγουροι με τι ακριβώς είμαστε θυμωμένοι. Αυτό συμβαίνει γιατί μπορεί να είμαστε θυμωμένοι με μία κατάσταση όπως η κίνηση στους δρόμους, με μία αδικία ή με προβλήματα που εντοπίζονται μέσα μας και στην συμπεριφορά μας και μερικές φορές μπορεί ακόμη και να συνδυάζονται αυτά τα δύο ή να υπάρχουν ανάμεικτα συναισθήματα όπως θλίψη, απογοήτευση.
Όταν η έκφραση του θυμού παρεμποδίζεται, εσωτερικεύεται και συχνά κρύβεται πίσω από συναισθήματα όπως θλίψη, ντροπή, απόγνωση ακόμα και απάθεια. Φανταστείτε τον θυμό σαν ενέργεια, δεν μπορούμε να την εξαφανίσουμε ούτε να την καταστρέψουμε αλλά παίρνει άλλες μορφές. Όσο την αρνούμαστε τόσο περισσότερο συσσωρεύεται ο θυμός μαζί με άλλα συναισθήματα που δημιουργούν δυσαρέσκεια.
Είναι τόσο μοναδικός ο τρόπος που διαλέγει κανείς να διαχειριστεί τα θυμωμένα του συναισθήματα, όσο μοναδικός είναι ο κάθε άνθρωπος.
Ωστόσο, παρακάτω θα επισημάνουμε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα μη εποικοδομητικού τρόπου έκφρασης του θυμού.
- • Όλοι γνωρίζουμε άτομα τα οποία αγνοούν φαινομενικά πράγματα που τους ενοχλούν γιατί τα θεωρούν άνευ σημασίας και δεν εκφράζουν την ενόχληση τους. Μέχρι που συσσωρεύονται πολλά «μικρά» προβλήματα και ξεσπούν με μία ασήμαντη λεπτομέρεια.
• Άτομα που δεν παραδέχονται ότι κάτι τους προσέβαλε και σιωπούν. Εντούτοις, χρησιμοποιούν τον σαρκασμό και μία επικριτική συμπεριφορά η οποία φανερώνει επιθετικότητα και αρνητισμό.
• Άτομα που δεν θέλουν να έρχονται σε σύγκρουση και έτσι αρνούνται τον θυμό τους και τον καταστέλλουν, μέχρι τον βαθμό που δεν έχουν καθόλου επίγνωση. Μπορεί να αναλαμβάνουν την ευθύνη για πράγματα που δεν τους αναλογούν. Συχνά έχουν ψυχοσωματικά προβλήματα μέσω των οποίων ο θυμός αποσιωπάται.
• Στον αντίποδα, υπάρχουν άνθρωποι που ξεσπούν αδιακρίτως τον θυμό τους, χωρίς περιορισμούς και χωρίς να ενδιαφέρονται για το ενδεχόμενο να πληγώνουν τους γύρω τους. Δεν μπορούν να ελέγξουν την επιθετική τους συμπεριφορά και τους αρκεί να εκφράσουν το συναίσθημα τους και να νιώσουν ανακουφισμένοι αδιαφορώντας για τις συνέπειες.
Ποιος είναι ο υγιής τρόπος να διαχειριστώ τον θυμό μου;
Η επίλυση του θυμού δεν είναι μία απλή διαδικασία που μπορεί να λυθεί άμεσα. Το πιο σημαντικό είναι να είμαστε σε επαφή με τον εαυτό μας, να αναγνωρίζουμε κάθε στιγμή τις ανάγκες μας. Καλό είναι να προσπαθήσουμε να διαπιστώσουμε τι κινητοποιεί τον θυμό μας και να μην συσσωρεύουμε πολλές μικρές ενοχλήσεις οι οποίες τελικά εντείνουν τα αρνητικά συναισθήματα. Εξίσου σημαντικό να τα εκφράζουμε με σεβασμό στους γύρω μας αν θέλουμε να προστατεύσουμε τις σχέσεις μας.
Να ακούσουμε προσεκτικά τι μήνυμα κρύβεται πίσω από τον θυμό. Είναι σημαντικό να θέλουμε να αμυνθούμε όταν δεχόμαστε κριτική, ας αναλογιστούμε όμως πριν ανταποκριθούμε τι θέλει να επικοινωνήσει ο απέναντί μας, δείχνοντας ψυχραιμία και φυσικά σεβασμό και στην πλευρά του καθώς και στις ανάγκες μας. Ας αποφύγουμε τα βιαστικά συμπεράσματα και να προσπαθήσουμε να μην είμαστε πολύ αυστηροί με τον εαυτό μας αν δεν τα καταφέρουμε όπως θέλουμε, ώστε να αποφύγουμε την παγίδα του όλα ή τίποτα. Αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι θα υπάρξει συμφωνία ή ότι οι ανάγκες μας συντονίζονται, αλλά αποφεύγουμε τις υπερβολικές αντιδράσεις και επικοινωνούμε πιο αποτελεσματικά.
