Η κρίση πανικού είναι ένα αιφνίδιο επεισόδιο φόβου και άγχους που συνοδεύεται από σοβαρές σωματικές αντιδράσεις. Είναι αρκετά τρομακτικό γι’ αυτόν που το βιώνει, καθώς μπορεί να αισθάνεται σαν να παθαίνει έμφραγμα, σαν να τρελαίνεται ή ότι είναι αποστασιοποιημένος (αποκομμένος) από τον εαυτό του (πχ ότι είναι έξω από το σώμα του και παρατηρεί τον εαυτό του σαν τρίτος).
Μια κρίση πανικού συμβαίνει όταν το σώμα βιώνει μια απροσδόκητη, απρόσμενη εγρήγορση και έντονα ψυχολογικά και σωματικά συμπτώματα. Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού βιώνουμε έντονο φόβο, ανησυχία και άγχος.
Συμπτώματα.
Κατά την κρίση πανικού εμφανίζονται και σωματικά συμπτώματα όπως: Ταχυπαλμίες, μούδιασμα των άκρων, εφιδρώσεις, αισθήματα τρόμου, ασφυξίας, ζάλης, ή πνιγμού, μυϊκοί σπασμοί, ναυτία, κοιλιακή δυσφορία, αστάθεια, λιποθυμία, φόβος απώλειας του ελέγχου, ρίγη και εξάψεις.
Τα συμπτώματα κορυφώνονται εντός 10 λεπτών, και στη συνέχεια σταδιακά υποχωρούν. Η σημαντικότερη επίπτωση είναι η ανάπτυξη φοβίας, δηλαδή ενός συνεχούς φόβου ότι ανά πάσα στιγμή θα ξανασυμβεί. Αυτό σταδιακά επηρεάζει την καθημερινότητα, τη λειτουργικότητα, τις δραστηριότητες και παράλληλα υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής. Πολλές φορές άτομα με διαταραχή πανικού καταλήγουν να μένουν κλεισμένοι στο σπίτι (αγοραφοβία, δηλαδή φόβος ότι θα συμβεί κάτι σε εξωτερικό χώρο) φοβούμενοι την επόμενη κρίση πανικού.
Εξ αιτίας αυτού, σχεδόν τυπικά τα άτομα οδηγούνται σε συμπεριφορές αποφυγής ή υπερβολικού ελέγχου. Για παράδειγμα, κάποιος που έχει βιώσει μια κρίση πανικού θα αποφεύγει μέρη ή καταστάσεις που συνδέθηκαν με αυτήν (πχ οδήγηση, μέσα μαζικής μεταφοράς, ανοιχτούς χώρους κλπ.)
Ποιες είναι οι αιτίες;
Οι κρίσεις πανικού μπορεί να σχετίζονται με: Άγχος, στρες στη δουλειά, κοινωνικό άγχος, αλκοόλ, ναρκωτικά, καφεΐνη, χρόνιες καταστάσεις ή χρόνιος πόνος, προβλήματα – σε προσωπικό, οικογενειακό ή επαγγελματικό επίπεδο, σχέσεων – φοβίες, κάποιο τραυματικό γεγονός, φαρμακευτική αγωγή ή συμπληρώματα διατροφής, θυρεοειδής, διαβήτης, καρδιακή νόσος, διαζύγιο, χωρισμός, απόλυση.
Περίπου 2-3% των ενηλίκων παθαίνει μια κρίση πανικού κάθε χρόνο. Συνήθως ξεκινά στους νέους ενήλικες (20-24 ετών) αλλά μπορεί να εμφανιστεί και νωρίτερα ή αργότερα στη ζωή.
Αντιμετώπιση.
- Ψυχοθεραπεία
Η ψυχοθεραπεία και ειδικά η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία είναι η πιο αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση για τη διαταραχή και τις κρίσεις πανικού. Βοηθά στην κατανόηση τους και στην εκμάθηση τρόπων αντιμετώπισης.
Για την επίτευξη αποτελεσμάτων της θεραπείας χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια. Τα συμπτώματα της κρίσης πανικού θα αρχίσουν να υποχωρούν μέσα σε λίγες εβδομάδες, και συχνά μειώνονται σημαντικά ή υποχωρούν μέσα σε λίγους μήνες.
- Φαρμακευτική αγωγή
Η φαρμακευτική αγωγή βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων . Υπάρχουν πολλά φάρμακα που είναι αποτελεσματικά και χρειάζεται να συμβουλευτείτε έναν ειδικό.
- Τεχνικές χαλάρωσης.
Με αυτές τις τεχνικές είναι δυνατόν να μειωθούν τα αισθήματα πανικού και άγχους. Ιδιαίτερα η «στρατηγική αναπνοή» (tactical breathing) βοηθάει στην συγκέντρωση και στον έλεγχο των συναισθημάτων και των σκέψεων.
Άλλοι τρόποι περιλαμβάνουν: Υγιεινή διατροφή, 8 ώρες ύπνο το βράδυ, καθημερινή σωματική άσκηση, θετική στάση ζωής καθώς και δημιουργία ενός δικτύου υποστήριξης.
Η κρίση πανικού δεν είναι απειλητική για τη ζωή μας, θα λήξει σύντομα. Καλό είναι λοιπόν να το υπενθυμίζουμε αυτό στον εαυτό μας και να προσπαθήσουμε να διαχειριστούμε ή να μειώσουμε το άγχου για μία πιο ποιοτική ζωή.
